اقتصاد دانش بنیان دیجیتال

به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سامانه «همتاجو» حاصل یک طرح پژوهشی است که توسط جهاد دانشگاهی و با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، به‌منظور تشخیص سرقت مطالب علمی راه‌اندازی شد، این نرم‌افزار سامانه‌ای تحت وب است که با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌تواند شباهت‌های متنی موجود میان مقاله علمی تحت بررسی را با مجموعه مقالات علمی پژوهشی منتشر شده کشور استخراج کرده و با استفاده از روشی هوشمند نتایج را بر اساس میزان مشابهت نمایش دهد و درنهایت در این چرخه به‌منظور بررسی نهایی، با استفاده از یک انسان خبره به‌عنوان داور یا ارزیاب، نسبت به تشخیص سرقت یا عدم سرقت علمی آن، نظر نهایی کارشناسی ارائه می‌شود.
وحید ضرابی مدیر گروه پژوهشی توسعه مدل کسب‌وکار حوزه IT پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاددانشگاهی در تعریف سرقت علمی گفت: سرقت علمی واژه‌ای است که در دهه اخیر وارد عرصه علمی ایران شده است، هرچند اساس این مفهوم جدید نیست و از قدیم موردبحث علما و دانشمندان عرصه‌های مختلف بوده است و به معنای استفاده بدون ارجاع از دستاوردهای دیگران در کارهای خود می باشد. امانت‌داری علمی و رعایت اخلاق علمی واژه‌ای‌ است که هر دانش‌پژوه و محققی دوست دارد واجد ویژگی آن باشد و در عرصه علمی که در آن گام برمی‌دارد توفیق دستیابی به نوآوری‌هایی داشته باشد که بتواند آن‌ها را با رعایت تمام حقوق مترتب بر آن، به نام خود ثبت و به جهانیان عرضه کند.
ضرابی بر اهمیت راه‌اندازی سامانه ضد سرقت علمی تأکید کرد و افزود: لزوم صیانت از حقوق مؤلفان و محققان و تضمین فضای عدالت و درستکاری علمی در چارچوب اخلاق علمی از ضرورت‌های این طرح بوده است که در این زمینه مسلماً حاکمیت نیز می‌تواند نقش مهم و سازنده ای ایفا کند که همان آگاه‌سازی، آموزش، ترویج اخلاق علمی و پیشگیری از وقوع سرقت علمی با استفاده از فناوری های نوین خواهد بود.
وی در ادامه با اشاره به ویژگی‌های بارز این سامانه بیان کرد: امکان تشخیص جابه‌جایی کلمات، قابلیت شناسایی عبارات جایگزین شده و کشف سرقت علمی بازنویسی شده بر مبنای شبکه معنایی (SEMANTIC NETWOEK)  و روش‌های مشابهت یابی معنایی است.
ضرابی در ادامه افزود: به‌این‌ترتیب از نقاط قوت این سامانه، تشخیص سرقت معنایی حاصل از بازآرایی معنایی جملات است. بر این اساس ادغام دو جمله در یک جمله و یا شکستن یک جمله به دو جمله و تغییر معنای عبارات، قابل‌تشخیص است. ویژگی دیگر این سامانه، اهمیت دادن به بخش‌های خاص مقاله بر اساس اهمیت آن بخش در امر سرقت علمی است.
مدیر گروه توسعه مدل کسب‌وکار حوزه IT از تجاری‌سازی و ورود به مدل‌های درآمدی در جریان راه‌اندازی این سامانه خبر داد و گفت: با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، ازاین‌پس به‌منظور درآمدزایی و تأمین هزینه های تحقیق و توسعه و گسترش خدمات این سیستم، نشریات موظف‌اند برای دریافت خدمات از سامانه مشابهت یاب، ثبت نام و هزینه ای را پرداخت کنند.